de laatste herhaling

Er zijn mensen die zeggen dat er in mijn roman Rigolettohof wel erg veel herhalingen voorkomen. Ze bedoelen dat als een minpunt, maar het is de kern van de vertelling. Steeds opnieuw keert de man in mijn boek terug naar de straat waarin hij opgroeide en dat doet hij omdat hij niet kan accepteren dat dingen niet door- en doorgaan, maar beginnen en ophouden. Als ze ophouden begint hij opnieuw; zo maakt hij van lijnen cirkels en probeert hij de eindigheid van de dingen te ontkennen.

Philippe Petit koorddanste niet alleen van de zuidelijke Twin Tower naar de noordelijke, hij ging ook steeds weer terug. Eenmaal aan de overkant was hij niet opgelucht, maar wilde hij wéér terug. Dat deed hij op 7 augustus 1974 maar liefst 45 minuten lang, tussen de beide torens van het World Trade Center in New York op meer dan 400 meter hoogte. Aan weerszijden stonden politieagenten die Petit naar de kant maanden, maar ze konden niets doen. Het koord zelf durfden ze niet op, dus moesten ze wachten tot de laatste herhaling.

De Franse componist Erik Satie componeerde Vexations, een stuk van iets meer dan een minuut dat 840 keer achter elkaar dient te worden gespeeld. John Cage heeft het in 1963 integraal uitgevoerd, bijna-naamgenoot John Cale deed ook mee. Ze hadden er achttien uur en veertig minuten voor nodig. In een artikel in The Guardian wordt vermeld dat één bezoeker het complete concert bijwoonde. Na uitvoering nummer 840 riep hij: "Bis!"